Adil COŞKUNER/ERZİN Erzin Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Bekir Soylu, son yıllarda küresel bir pazar halini alan narenciye ticaretinde arz talep dengesinin bozularak talep yetersizliğinden kaynaklanan fiyat istikrarsızlığı yaşandığını söyledi. Erzin Ticaret ve Sanayi Odası başkanı Bekir Soylu düzenlediği basın toplantısında Akdeniz bölgesinin narenciye deposu Hatay’ın Erzin ilçesinde 128.000 dekar tarım alanı ve 2600 kayıtlı narenciye üreticisi, 300.000 ton narenciye üretimiyle sıkıntıların devam ettiğine dikkat çekti. Gelişen tarımsal üretim teknolojileri ve iyi tarım (Eurepgap) uygulamaları sonucunda ilçede yüksek kalitede narenciye üretimi gerçekleştirildiğini belirten ETSO Başkanı Soylu “Özellikle Portakal – Washington Navel ve Mandarin - Satsuma (Rize) çeşitleri yüksek kalitesi sayesinde Avrupa, Rusya ve Ortadoğu süpermarket ve hal pazarlarında yoğun taleple karşılaşmaktadır. Dolayısıyla ilçemizin temel gelir kaynağını narenciye üretimi oluşturmaktadır.2007 yılı verilerine göre ilçemizde yetiştirilen toplam 300.000 ton narenciyenin 2/3 ü bölgemizde faaliyet gösteren Narenciye Paketleme ve İhracat Firmaları tarafından ihraç edilmiş olup geri kalan kısmı yurtiçi piyasalarda değerlendirilmiştir” dedi. Ürünlerinin maliyetin altında bir fiyatla pazara çıktığını ve üreticinin borçlarını ödeyemez hale geldiğini belirten Soylu “2007 yılında kilosunu 60 YKR dan sattığımız mandalinanın fiyatı 30-35 YKR düşmüştür. Dövizdeki yükselişe rağmen bu düşüşe üreticimiz bir anlam verememektedir. Mazot, gübre, işçilik, elektrik gibi girdi maliyetlerindeki artışlar ve enflasyon oranları dikkate alındığında üreticimizin reel kaybı %200 oranlarına yaklaşmıştır” diye konuştu. Narenciyeden başka bir geliri olmayan üreticinin bu kaybının finanse etmesinin imkânsız olduğunun altını çizen ETSO Başkanı Soylu şöyle devam etti: “İlçemizde üreticilerimizin bankalara ve kredi kooperatiflerine olan toplam borcu 50.000.000 YTL’nin üzerine çıkmış ve birçoğu evini, bahçesini ipotek ettirerek aldığı kredileri ödeyemez hale gelmiştir. Girdi maliyetlerinde özellikle mazot, gübre, sulama, elektrik ve işçilik gibi temel girdilerde son yıllarda yaşanan artışlar ve ürün fiyatlarındaki düşüşler üreticimizi girdi maliyetlerinden kısma yoluna itmiştir.” ETSO Başkanı Soylu, Ürün İhtisas Borsaları kapsamında mutlaka bir Narenciye Borsası oluşturulması gerektiğine dikkat çekerek “İhracata uygulanan DFİF ödemelerinde mahsup yönetiminden peşin ödeme yöntemine geçilmeli. Narenciyenin Hal Kanunu kapsamından çıkarılmalı. Tarımsal üretimlerde gübre, mazot ve elektrik gibi temel girdilere uygulanan KDV ve ÖTV oranları düşürülmeli. Pazarımızı oluşturan ülkelerle ikili anlaşmalar yapılarak ihracatımız güvence altına alınmalı. 5200 sayılı kanunla kurulan Turunçgil Üretici Birliklerinin ve Turunçgil Tanıtım Grubunun gerekli altyapı ve finansman desteği sağlanarak ürün tanıtımını ve tüketimi özendirici reklâm kampanyalarına ağırlık verilmeli. Kışla, okul, hapishaneler v.b yerlerde turunçgil tüketimini arttırıcı tedbirler alınmalı.” Şeklinde kısa vadeli çözüm önerilerini dile getirdi. Uzun vadeli çözümlere de vurgu yapan Soylu şunları kaydetti: “Teşvikler bölgesel ve ürüne göre yeniden düzenlenmeli. Tarım konusunda geliştirilen AR-GE çalışmaları desteklenmeli. Zirai ilaç kalıntısı sorununu çözmek üzere web tabanlı bir modülün geliştirilerek kontrollü ve reçeteli zirai ilaç satış sistemine geçilmeli. EUREPGAP uygulamalarının yaygınlaştırılması ve TURKGAP uygulamasının hayata geçirilmesi için çalışmalar desteklenmeli. Ekonomik ömrünü tamamlamış bahçelerin yeniden tesisi için sertifikalı fidan temini sağlanmalı ve finansal olarak desteklenmelidir. Paketleme tesislerinin kurulması için mevcutların modernizasyonu için gerekli destek sağlanmalı, bu yönde yapılan yatırımların desteklenmesi için kredi ve hibe yolları açılmalı. Tarımsal işletmelerin şirketleşmesi ve KOBİ lere dönüştürülmesi için gerekli altyapı oluşturulmalı. Üretimin ve üreticinin kayıt altına alınabilmesi için Ziraat Odaları, Üretici Birlikleri ve Kooperatifler arasında gerekli koordinasyonun sağlanarak, kayıt zorunluluğu getirilmeli. Tarım İl ve ilçe Müdürlüklerinin bürokrasiden arındırılarak doğrudan çiftçi eğitimine yönlendirilecek birimler oluşturulmalı. Medeni Kanunda gerekli değişiklikler yapılarak Tarım arazilerinin bölünmesi engellenmelidir” ETSO Başkanı Soylu, Narenciyede yaşanan tüm bu sıkıntılar ve alınması gereken tedbirlerin Tarım Bakanına, TBMM’de oluşturulan Narenciye Araştırma Komisyonuna, en ve son olarak Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan’a detaylı raporlar halinde iletildiğini bildirdi.