2022'deki toplam girişimin yüzde 99,7'sini oluşturan KOBİ'ler, istihdam içerisindeki en yüksek oranı da ticaret sektöründe gösterdi. Toplam ihracatın yüzde 31,6'sı, ithalatın ise yüzde 15,4'ü KOBİ'ler tarafından gerçekleştirilirken, 2022'de KOBİ'lerin 594 patenti tescile kavuştu.
(İGFA) - Türkiye İstatsitik Kurumu (TÜİK), 2022 yılına ilişkin Küçük ve Orta Büyüklükteki Girişim İstatistiklerini yayımladı.
Sanayi ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren 3 milyon 773 bin girişim KOBİ sınıfına girerken, KOBİ'ler 2022 yılında toplam girişim sayısının yüzde 99,7'sini oluşturdu. Buna karşılık; istihdamın yüzde 70,6'sını, personel maliyetinin yüzde 47,5'ini, cironun yüzde 42,5'ini, üretim değerinin yüzde 36,3'ünü ve faktör maliyetiyle katma değerin yüzde 36,4'ünü oluşturdu.
KOBİ'LER EN FAZLA TİCARET SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTERDİ
Ekonomik faaliyetlerin istatistiki sınıflamasına (NACE Rev.2) göre 2022 yılında KOBİ'lerin; yüzde 36,1'i toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektöründe faaliyet gösterirken, yüzde 15,2'si ulaştırma ve depolama sektöründe, yüzde 12,2'si ise imalat sanayi sektöründe faaliyet gösterdi.
KOBİ İSTİHDAMI İÇERİSİNDEKİ EN YÜKSEK ORAN TİCARET SEKTÖRÜNDE OLDU
2022 yılına ilişkin olarak; toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı faaliyetlerindeki KOBİ istihdamının toplam KOBİ istihdamı içerisindeki oranı yüzde 27 olurken, personel maliyeti için bu oran yüzde 23,4, ciroda yüzde 53,4, faktör maliyetiyle katma değerde yüzde 25,9 ve üretim değerinde ise yüzde 15,4 olarak gerçekleşti.
Orta ölçekli girişimlerde çalışan başına katma değer 2022 yılında 346 bin TL olarak gerçekleşti.
KOBİ'lerde çalışan başına personel maliyeti 2022 yılında 69 bin TL olarak gerçekleşti.
İmalat sanayindeki 3 bin 134 KOBİ yüksek teknoloji sınıfında üretim yaptı.
KOBİ büyüklük gruplarına göre incelendiğinde; mikro ölçekli girişimlerin yüzde 57,5'i düşük teknoloji sınıfında üretim yaparken, yüzde 31,8'i orta-düşük teknoloji, yüzde 10,1'i orta-yüksek teknoloji ve yüzde 0,6'sı yüksek teknoloji sınıfında üretim yaptı. Buna karşılık küçük ölçekli girişimlerde bu oranlar sırasıyla yüzde 51, yüzde 30,6, yüzde 17,4 ve yüzde 1 iken, orta ölçekli girişimlerde yüzde 51, yüzde 28,7, yüzde 18,8 ve yüzde 1,5 oldu.
KOBİ'LERİN 2022 YILINDA DOĞUM ORANI YÜZDE 16,2 OLDU
2021 yılında doğan KOBİ girişim sayısının, 2021 yılındaki aktif KOBİ girişim sayısına oranı (girişim doğum oranı) yüzde 16,1 ve 2021 yılında doğan KOBİ girişimlerindeki istihdamın, 2021 yılındaki aktif KOBİ'lerin toplam istihdamı içerisindeki payı yüzde 7,7 iken, 2022 yılında bu oranlar girişim doğum oranında yüzde 16,2 ve istihdam payında ise yüzde 7,5 olarak gerçekleşmiştir.
Bu arada 2022 yılına ilişkin toplam ihracatın yüzde 31,6'sı, ithalatın ise yüzde 15,4'ü KOBİ'ler tarafından gerçekleştirildi.
KOBİ'lerin ihracatının yüzde 60,4'ü ticaret sektöründe gerçekleşirken, yüzde 34,5'i ise sanayi sektöründe gerçekleştirildi.
KOBİ'LERİN İTHALATTAKİ PAYI YÜZDE15,4 OLDU
2022 yılı toplam ithalatında; mikro ölçekli girişimlerin payı yüzde 0,7, küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 5,4, orta ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 9,3 oldu. Büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 84,6 olarak gerçekleşti.
KOBİ'lerin ithalatının yüzde 62,1'i ticaret sektöründe gerçekleşirken, yüzde 28,8'i ise sanayi sektöründe gerçekleştirildi.
KOBİ'LERİN TOPLAM İHRACATININ YÜZDE 49,3'Ü AVRUPA ÜLKELERİNE YAPILDI
KOBİ'lerin ihracatının yüzde 91,7'sini imalat sanayi ürünleri oluşturdu. KOBİ'lerin 2022 yılı ihracatında giyim eşyası sektörünün payı yüzde 12,7, başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanların payı yüzde 10,2 ve gıda ürünlerinin payı yüzde 7,9 oldu. KOBİ'lerin 2022 yılı ithalatında ise öne çıkan ürünler, yüzde 24,3 ile ana metaller, yüzde 15,1 ile kimyasallar ve kimyasal ürünler, yüzde 12,3 ile başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanlar oldu.
KOBİ'LER AR-GE HARCAMALARININ YÜZDE 28,8'İNİ GERÇEKLEŞTİRDİ
Mali ve mali olmayan şirketlerin 2022 yılına ilişkin toplam gayri safi yurtiçi Ar-Ge harcamasının 34 milyar 722 milyon TL'sini KOBİ'ler gerçekleştirdi.
Bu harcama mali ve mali olmayan şirketler Ar-Ge harcamasının yüzde 28,8'ini oluştururken, Tam Zaman Eşdeğeri (TZE) cinsinden mali ve mali olmayan şirketlerde toplam 169 bin 236 kişi Ar-Ge personeli olarak çalıştı. TZE cinsinden bu personelin yüzde 44,9'u KOBİ'lerde istihdam edilmiştir.
KOBİ'LERİN 594 PATENTİ TESCİL EDİLDİ
2022 yılında KOBİ'lerin toplam patent başvuru sayısı bin 498 olurken, aynı yıl 594 patent tescil edilmiştir. KOBİ ölçeklerinde ise 555 patent başvurusu ve 269 patent tescili ile orta ölçekli girişimler ilk sırada yer aldı.
