Hatay Tabiatı Koruma Derneği Başkanı Abdullah Öğünç konuyla ilgili yaptığı açıklamada Akdeniz foklarının halen bu sahillerde görülmesinin Ülkenin biyolojik çeşitliliği açısından büyük önem arz ettiğine işaret ederek “Akdeniz foklarının ülkemizde popülasyonlarının devamlılığının sağlanması için özellikle yaşam alanlarının tahribinin önüne geçilmeli ve koruma çalışmaları yapılmalıdır. Akdeniz foklarının yuvaları, evleri kıyı mağaralarıdır. Türün üreme başarısını artırmak ve onlara evlerinde rahatsızlık vermemek için mağaralarına girilmemesi ve dalınmamasını gerektiğini kuvvetle hatırlatıyoruz” dedi.
Öğünç Akdeniz fokunun (Monachus monachus) Dünya’da birey sayısı hızla azalan ve nesli tehlike altında olan bir deniz memelisi olduğunun altını çizerek “Keşiş fokları (Monachus) cinsiden bir tür olan Akdeniz fokları yüzgeçayaklılar içinde gerçek foklar familyasındandırlar. Dünya üzerinde sadece doğu Akdeniz sahilleri ile Atlantik'te batı Afrika'nın Moritanya sahilleri ve Madeira adalarında yayılış gösterirler. Akdeniz fokları 20. yüzyılın başına kadar 1000 birey sayısına sahipti ve serbestçe yaşamlarını sürdürüyorlardı. Ancak zamanla aşırı avlanma, yaşam alanları kaybı ve deniz ekosisteminin bozulması nedeniyle türün dünya dağılımı daraldı ve birey sayısı hızla azaldı. Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) son verilerine göre Akdeniz foku bugün dünyada sadece Yunanistan, Türkiye, Fas, Moritanya ve Maderia Adaları'nda yaşamakta olup dünya toplam nüfusu 700 kadar olduğu tahmin edilmektedir. IUCN’göre Akdeniz foku Akdeniz bölgesi için CR (Critically Endangered = Kritik tehlikedeki türler) kategorisinde sınıflandırılmıştır.” Bilgisi verdi.
Akdeniz fokunun bütün dünyada nesli tehlike altında bulunan türler içinde ilk sırada yer aldığını kaydeden Öğünç “İnsan baskısı nedeniyle Akdeniz foku popülasyonları önceleri koloni şeklinde yaşamakta iken günümüzde ise birlikte bulunmak yerine çoğu zaman tek tek dolaşma ve yaşama şeklini seçmeye zorlanmışlardır. Akdeniz foku dünyada birbirinden kopuk 2 ana bölgede yaşamaktadırlar. Bunlar; Akdeniz popülasyonu (Yunanistan ve Türkiye) ve Atlantik popülasyonudur (Batı Sahra, Moritanya kıyıları ve Portekiz Maderia Adaları)” diye kaydetti.
Türkiye'de Akdeniz foklarının kapsamlı çalışmalarını SAD-AFAG ve ODTÜ-DBE yaptığını aktaran Abdullah Öğünç şunları söyledi: “Doğal yaşamlarında Akdeniz foku özellikle beslenmek için ıssız kayalık sahillerin dışına çıktığı, dolaşım alanını genişlettiği, kumluk, çakıllık kıyılar ve nehir ağızlarına da uğradığı bilinmektedir. Ancak, Akdeniz fokunun birincil yaşam alanı insan baskısı olmayan, insanların kolay ulaşamadığı ıssız ve yapılaşmamış kayalık kıyılardır. Vücut büyüklüğü nedeniyle dar yaşam alanlarını tercih etmezler. Türün varlığını sürdürmesi ve güvenle yavrulaması için uygun kıyı alanlarındaki mağara ve kovuklarına sahip, sessiz ve tenha kayalık sahilleri tercih eder.
Akdeniz foklarının yok olmasının temel nedenleri arasında; Yaşam alanlarının (Kıyıların) işgali, yasadışı ve aşırı su ürünleri avcılığı, Fokların kasti öldürülmesi, Yaşadıkları mağaralara turistik dalışlar, deniz ve kıyıların kirlenmesidir.”
