İskenderun Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Levent H. Yılmaz, Dörtyol Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ercan Yıldırım, Erzin Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Muhteşem Vural ve Payas O.S.B. Başkanı Osman Tufan’ın imza altına aldığı açıklamada, evlerinin hasar almasıyla barınma ve beslenme gibi temel ihtiyaçlarının süreklilik arz edecek şekilde vatandaşlara karşılanması gerektiği vurgusu yapılarak çadır, konteyner ve gıda ihtiyacı en elzem ihtiyaçlar olduğu belirtildi.
Ortak yayınlanan açıklamada “Depremde zarar gören işyerlerine ileri tetkik yapılmak suretiyle binaların durumlarının daha profesyonel bir şekilde tespitlerinin yapılması gerekiyor. İşyerleri çalışamaz durumda olan işletmelerimize konteyner mobil ofis tedarik edilmesinin faydalı olacağı kanaatindeyiz. Deprem bölgesinde faaliyet gösteren işletmelerimizin sigortalı çalışanlarının SGK prim ve aylık ücretlerinin devlet tarafından karşılanması, gerçekleşmiş olan ticaretin geriye dönük ödemelerinin yapılabilmesi için devlet kurumları tarafından hibe desteği sağlanması gerekiyor. Şehrimizde ticaret durduğu için, işletmelerimizde nakit akışı olmamaktadır. Dolayısıyla 3 ay ertelenen çek ödemeleri çözüm olmayacaktır. En az bir yıl veya daha kalıcı ve uzun soluklu bir çözüm düşünülmesi gerekmektedir. KOBİ’lere 24 ay veya 36 ay geri ödemesiz, 5-6 yıllık düşük faizli kredi desteği sağlanması, kredi limitlerinin yükseltilmesi ve kredi teminatının Kredi Garanti Fonu’ndan karşılanması önem arz etmektedir. Eximbank kredilerinde, deprem bölgelerindeki işletmelere pozitif ayrımcılık yapılması ile zorluk yaşayan işletmelere nakdi destek sağlanması gerekmektedir. Şehrimizin yeniden yapılanma sürecinde, bölgemizde faaliyet gösteren firmalarımızın ayakta kalabilmesi için tedarik zincirinde şartları uygun olan bölge firmalarına öncelik tanınması elzemdir” denildi.
Açıklamanın devamında, yeniden yapılanma sürecinde yeni yapılacak binalara imar izni verilirken depreme dayanıklı binaların inşa edilmesi açısından yapıların zemin sağlamlığı, kat yüksekliği, statik projeler, kullanılan demir miktarı, çimento ve benzeri inşaat malzemelerinin projeye uygun kullanılıp kullanılmadığının denetlenmesine çok önem verilmesi konusuna dikkat çekilerek şu talepler aktarıldı.
“Şehrin yeniden inşa edilme sürecinde, fazla ihtiyaç olacağından betonun harç yapımında kullanılan agrega maden sahalarının acilen genişletilmesi gerektiği ifade edilmektedir. Deprem bölgesinde yaşayan ve ticaret yapanların ödemekle yükümlü oldukları elektrik, su, internet, doğalgaz ödemelerinin 31.12.2023 tarihine kadar devlet tarafından ödenmesi ve tüm vergilerden muaf tutulması, şehirlerin yatırım teşvikinde 6. Bölgeye alınması büyük önem arz etmektedir.”
STK’ların ortak açıklamasında eğitim konusuna da değinilerek “Okullarımızda eğitim ve öğretim yapılmasında sakınca olmadığına dair teknik rapor verilmesinin ardından okullarımızın güvenle açılması, öğrencilerimizin yaşadığı bu travmatik süreci öğretmenler ve diğer öğrencilerle birlikte atlatmasının sağlanması gerekmektedir. Özel okul teşvikleri, eğitim kitap, yayın, kıyafet ve yemek desteğinin verilmesi, bu bedellerden KDV alınmaması veya en az 4 yıl olacak şekilde %1 olarak alınması büyük önem taşımaktadır. Özel okullara ayrılan ve kullanılmaya hazır halde bekleyen Kredi Garanti Fonu desteğinin acilen deprem bölgesindeki okullara kullandırılması talep edilmektedir. Kısa çalışma ödeneğinin en az 1 yıl özel okullara kullandırılmalı. Özel okullara elektrik birim ücretinin 2 yıl süreyle en düşük fiyatta sabitlenmesi ve destek sağlanmalı” şeklindeki beklentiler paylaşıldı.
İşten çıkarılma yasağının bazı kişiler tarafından fırsat bilinerek işe gelmediğinin belirlendiğinin ifade edildiği ortak açıklamada şu görüşlere yer verildi:
“Faaliyetlerini devam ettiren işletmeler personel sorunu çekiyorlar. İşten çıkarma yasağı olması sebebiyle işçiler telefonları kapatmış kendi adreslerini terk ederek işe gelmemektedirler. Bu sebeple çalışma bakanlığından işine gelmeyen işçilerin işten çıkarılmasına yönelik iznin verilmesi. Örneğin belirli bir tarihe kadar hayatta olmasına rağmen işyerine gelmeyen personel için işten çıkarma hakkının işverene tanınması talep edilmektedir. Çalışan işçilerimizin vergi dilimlerinin de arttırılarak ellerine geçecek net ücretlerin uzun vadeye yayılmalı. Ticari faaliyetlerde kullanılmak üzere ticari ve binek araçların ÖTV ve KDV’lerinin alınmaması ve 5 yıl süre ile satışı yapılamamalı. Plan bütçe komisyonundan geçen vergi barışı yasasının mücbir sebep illerinde ilk taksitinin 31.12.2023 olarak düzeltilmesi ve minimum 7 yıl vadeye uzatılması talep edilmektedir.
Deprem bölgesinde yapılacak olacak minimum 150 m2 ye kadar olan tüm konutlarda KDV oranın %8 den %1 e düşürülmeli. Fahiş fiyat uygulayan şirketlerin tespit edilerek gerekli işlemlerin yapılması veya rekabet kurumunun devreye sokulmalı.”
Açıklamanın sonunda Limakport’ta yaşananların da kaleme alınarak “Limak İskenderun limanı bölgemiz için önem taşımaktadır. Limandaki depremin verdiği hasarlardan kaynaklanan sorun bir an evvel çözülerek limanımızın faaliyetlerine devam etmesinin sağlanması bölge açısından önem arz ediyor. İkinci bir kontüeyner limanımız olmadığı için tüm yükler Mersin Limanı’na gitmektedir. Bu da bölge açısından büyük bir kayıptır. Özel bankaların faiz oranlarının makul bir seviye düşürülmesi esnaf ve sanayicilerimizin beklentisidir. Tevkifat konusu sanayiciler ayağında çözülmüş olmasına rağmen esnaf tarafında sürüncemede kaldığı tarafımıza iletilmiştir” cümleleriyle talepler kamuoyuyla paylaşıldı.
