Türkiye Avrasya'ya ait olan Avrupa ve Asya'nın birleşik olduğu Avrasya'ya ait bir blok olduğunu ifade eden İSTE Öğretim Üyesi Prof. Dr. Semir Över “Avrasya Arabistan ve Afrika'nın kesişim noktası ise Amik ovasıdır. Amik ovası Hatay Antakya’ya bağlı bir ovadır. 6 Şubatta yaşanan Türkiye’nin ve Dünyanın da şahit olduğu asrın felaketi olan depremin fayları, hatları takip edilerek kırıklar meydana getirmiştir” dedi.
Yüzyılın felaketine neden olan depremle açığa çıkmayan irili ufaklı fayların olduğunu ifade eden İskenderun Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi, Jeofizik Mühendisi Prof. Dr. Semir Över “Türkiye'nin depremselliği Türkiye'nin dahil olduğu bölgede yer alan levhaların etkileşimi ile olmuştur. Bu levhalar Avrasya, Afrika ve Arabistan, bu 3 ülkenin birbirleri ile etkileşimi sonucunda Türkiye ve civarında önemli faylar ve bu fayların ürettiği büyük depremler meydana gelerek büyük hasarlara yol açabiliyor. Bu levhaların kesişim alanı Türkiye olarak görülüyor. Türkiye Avrasya'ya ait olan Avrupa ve Asya'nın birleşik olduğu Avrasya'ya ait bir bloktur. Türkiye'nin dahil olduğu Avrasya Arabistan ve Afrika'nın kesişim noktası ise Amik ovasıdır. Amik ovasına gelen söz konusu levhaların sınır payları da önemli bir şekilde, bir tanesi de Hatay'dan geçmekte, diğeri ise Hatay'ın Samandağ tarafına uzanarak Kıbrıs'ın Güneyine uzanmakta, bir diğer levha sınır fayı Hatay'ın amik ovasının güneyinden uzanıp Ölü Deniz’e kadar uzanmaktadır” diye konuştu.
MTA (Maden Tetkik ve Arama) Genel Müdürlüğü’nün güncellenen fay haritası paylaşımını da değerlendiren Prof. Dr. Semir Över “Doğu Anadolu fay uzantısı Amanos faydır. Diğeri Antakya Samandağ Kıbrıs üzerinden uzanan fayın Güney Kıbrıs'a kadar uzanan kısmı Antakya Kıbrıs’a transform fayı ve Antakya'nın güneyinden Amik ovasının güneyinden Kızıldeniz’e kadar uzanan yaklaşık 1000 kilometrelik fay olan Ölü deniz fayıdır. Hatay, Adana, Kahramanmaraş, Kıbrıs dahil olmak üzere bu bölge son derece önemli rolleri vardır. 7 ve daha büyük deprem üretebilecek kapasiteye sahip onlarca tali faylar da mevcuttur. Açığa çıkmayan irili ufaklı faylar var, ancak levha sınır fayları son derece önemlidir ve Hatay Adana Kahramanmaraş hatta Kıbrıs’ı bile içine alacak bir şekilde bölgeyi etkileyebilecek olan faylar şu anda haritalanmıştır. Son meydana gelen Şubat depremleri bu fayları takip ederek kırıklar meydana getirmiştir” şeklinde konuştu.
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü’nün güncel haritasının levha fay hatlarının Arabistan, Afrika, Anadolu bölgelerinde harita üzerinde bir karışıklık olduğunu, MTA’nın yapmış olduğu diri fay haritası çalışmasında bir tezatlığa işaret eden Prof. Dr. Semir Över şöyle konuştu: “Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, yapmış olduğu çalışma ile diri fay haritası gelişerek günümüze gelen son nüansı görüyoruz. MTA ekibi son derece önemli ve meşakkatli bir iş yapmıştır. Çok önemli fayların varlığını ortaya koymuştur. Hatay bölgesinde bir çalışma yapmış biri olarak MTA’nin haritasına baktığımız zaman Doğu Anadolu fay uzvunu görüyoruz, kuzeyden Kahramanmaraş’tan gelir, Amanosların eteklerinden geçip amik ovasına kadar uzanan bir fay bu. Doğu Anadolu fayı levha sınır fayıdır. Bilim dünyasında Avrasya ve Arabistan arası bir sınırdır, Ölüdeniz fayıdır. Amik ovasının güneyden itibaren güneye doğru uzanmış ancak aynı ölü Deniz fayı Amanosların eteğindeki Antakya ve Hatay havzası batı kesiminin sınırlandıran bir fay olarak göstermektedir. Ölüdeniz fayı diğer levha sınır fayıdır. Arabistan ile Afrika arasında yaklaşık 1000 kilometre bir sınır fayıdır. MTA’nın haritasına baktığımız zaman bir taraftan Doğu Anadolu ile Arabistan, bir taraftan ise aynı paralelde Ölüdeniz fayı, Arabistan ve Afrika arasındadır. Şimdi burada bir tezatlık bulunuyor. Burada bir çelişki var. Aynı alanda bir tane levha sınır fayı olur ve bu levha sınır fayının durumuna bağlı olarak değerlendirmeler yapılır. Levha tektoniği açısından bu levhada iki levha sınır faylarının aynı yerden geçmiş olması, arada bir Hatay havzasının yer alması biraz düşündürücüdür.”
MTA’nın haritanın levha fay hatlarının üzerinde buradaki levhaların ne olduğunu tekrar bakılması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Semir Över “Levha sınır payını Doğu Anadolu kabul ederseniz. Doğu Anadolu fay sınır hattı sol tarafı Anadolu'dur, sağ tarafı Arabistan'dır levha sınır payı aynı yerde Ölüdeniz fayı olarak kabul ederseniz, sol tarafı Arabistan'dır sağ tarafı Afrika'dır. Belirtilen kırmızı fay hatları Afrika mı Arabistan mı Anadolu mu?” dedi.
LEVHA TEKTONİĞİNİN MANTIĞINA AYKIRIDIR
İki levha sınır fayının bu şekilde paralellik göstermeyeceğine vurgu yapan Prof. Dr. Semir Över “Levha tektoniğinin mantığına aykırıdır. Amanos segmenti ile temsil edilen Doğu Anadolu fay zon'un kırıldığı görülüyor. Ama burada başka fay sınır payı var. Levha sınır payları daha büyük deprem üretime kapasitelerine sahip, ikinci bir levha olarak görüyordu, görüyor. MTA haritasına göre ‘7 ve daha üstü bir deprem bekleniyor’ diye biliyorlar. Ayrıca Hatay'da ‘daha büyük bir deprem beklenilebiliyor’ diye biliyorlar ama öyle bir durum yok!”
TÜRKİYE’Yİ HANGİ DEPREMLER BEKLİYOR
Jeofizik Mühendisi Prof. Dr. Semir Över, yaptığı araştırmalara göre Adana Karataş, Osmaniye arasında 6 ve 6.5 büyüklüğünde ve Ölü deniz fay hattında da 6,3 büyüklüğünde deprem beklendiğini sözlerine ekleyerek “Yaptığımız araştırmalara göre Karataş Osmaniye arasında deprem bekliyoruz, beklenen depremin büyüklüğü 6 veya 6,5 büyüklüğünde bir deprem bekliyoruz. Ölüdeniz fay hattında ise 6.3'den daha büyük bir deprem bekleyebiliriz. Çünkü uzun ve büyük bir fay hattı Karataş Osmaniye fay hattının yanı sıra İskenderun Körfez'e doğru nispeten küçük ölçekli faylar da var. Onlar da harekete geçebilir ama nispeten depremler daha 7'den daha büyük bir deprem beklemiyoruz. Hatay İskenderun civarında Ölü deniz üzerinde bekleriz ama Ölü deniz fay hattının üzerinde beklediğimiz de ne olacağı önemli. Haritaya baktığımızda Ölüdeniz fay hattının bir kısmı Türkiye'nin güneyinden Suriye ve Lübnan olan kısımdan olursa bize etkiler ama çok daha güneyde olursa örneğin 500 kilometre güneyde olursa bizi pek fazla etkilemez” diye konuştu.
